Daha önce Matematikte "7,12 ve 13 ile bölünebilme formüllerini" bulan, Denizli Acıpayam Anadolu Lisesi Matematik Öğretmeni Ethem Deynek, bu kez de 14 ile Bölünebilme formülünü buldu.
Deynek, yeni geliştirdiği formüle "Deynek 14’lüsü" adını verdiğini söyledi. Bilinen 14 ile bölünebilme kuralının “2 ve 7 ile tam bölünen sayılar 14 ile de tam bölünür” şeklinde olduğunu, şimdiye kadar kullanılan bu kuralının 14 ile tam bölünen sayılarda kullanıldığını söyledi.
Deynek, ” bir sayının 14 ile bölümünden kalan sayı nasıl bulunacak ve bu kalan sayı kaç olacak? 1 mi, 2mi, 3 mü, 4 mü ...12 mi, yoksa 13 mü? İşte şimdiye kadar kullanılan mevcut 14 ile bölünebilme formülü bu soruya cevap veremiyordu.” Deynek 14’lüsü” formülü ile artık bu sorun çözülecek.Bir sayının 14 ile bölümünden elde edilen kalan rahatlıkla bulunabilecek.” şeklinde ifade etti.
Matematik alanında yeni formüller bulabilmenin güç olmasına rağmen,geride bıraktığımız yıllarda 4 tane formül bulmanın mutluluğunu yaşadığını, Türk matematikçilerin ismini tüm dünyaya duyurabilmenin tek gayesi olduğunu söyleyen Deynek; önümüzdeki süreçte yeni formül buluşlarının devamının geleceğinin de müjdesini verdi.
Başarıları konuşulmaya başlanan Deynek'in formülleri matematik kitaplarına girmesi bekleniyor.
İşte Ethem Deynek'in 12 bölünme formülü:
“abcdefg ” sayısının 12 ile bölünüp bölünemediğini saptamak için aşağıdaki yöntem uygulanır.
Sağdan başlanarak birler ve onlar basamağındaki rakamların üzerine sırasıyla “1 ile 2” rakamları yazıldıktan sonra, geriye kalan diğer basamaklardaki rakamlar üzerine de sırasıyla 4, 8, 4, 8, 4, 8, . . . rakamları yazılır ve yine sağdan başlanarak sayının rakamları +, -, + , - , ... şeklinde işaretlenir
Yukarıdaki tabloya göre; aşağıdaki matematiksel işlem yapılır.
1.g ─ 2.f + 4.e ─8.d + 4.c ─ 8.b + 4.a işleminin sonucu 0 veya 12 nin katı ise abcdefg sayısı 12 ile tam bölünebilir.
Eğer sonuç 0 veya 12 nin katı değilse, sayı 12 ile tam bölünmüyor demektir. Kalanı bulabilmek için çıkan sonucun (mod 12) deki değeri kalanı verir.
Yukarıda verilen 12 ile bölünebilme kuralına “DEYNEK 12’ lisi” denir.
Örnek 1: 1341578 sayısını inceleyelim
1.8─2.7 + 4.5─8.1 + 4.4─8.3 + 4.1
= 8 ─14 + 20─8 + 16─24 + 4
= 2
1341578 sayısı 12 ile tam bölünemez. 1341578 sayısı 12 ile bölündüğünde 2 kalanını verir.
Örnek 2: 560424 sayısını inceleyelim
1.4─2.2+4.4─8.0+4.6─8.5
=4─4+16─0+24─40
= 0
Sonuç 0 çıktığı için 560424 sayısı 12 ile tam bölünür.
Örnek 3: 23759 sayısını inceleyelim
1.9─2.5+4.7─8.3+4.2
= 9─10+28─24+ 8
= 11
23759 sayısı 12 ile tam bölünmez. 23759 sayısı 12 ile bölündüğünde 11 kalanını verir.
iki formül buldu diye insanlara deha demek deha sözünün manasını daraltır sadece...
YanıtlaSil